छत्तीसगढ़ में उद्योग की सम्पूर्ण gk सहित इम्पोर्टेन्ट प्रश्न

                           chhattisgarh ki udhog 

importent  प्रश्नोत्तरी 

que 1 छत्तीसगढ़ का प्रथम उधोग है। 
A  बंगाल कॉटन मिल   B भिलाई स्पात  सयंत्र 
C  NTPC                    D BALCO
QUE. २  बंगाल कॉटन मिल की स्थापना कब हुई ?
A  1935                      B 1892
C  1897                      D 1955
QUE3  बंगाल कॉटन मिल का प्राचीन नाम है 
A  जे. के. मैकबेथ कंपनी  B सेन्ट्रल प्राविन्स मिल 
C  बंगाल  जुट मिल     D इनमे से कोई नहीं 
QUE 4मोहन जुट मिल की स्थापना कब हुई ?
A 1995                      B 1965
C1935                       D 1892 
QUE5 लौह अयस्क पर आधारित उधोग कौन है ?
A  BSP                      B. BALCO 
C. NTPC                   D. SECL
QUE6 BSP में उत्पादन कब प्रारम्भ हुआ ?
A  1955                     B 1957
C 1959                      D 1961 
QUE7 भिलाई स्टील प्लांट की स्थापना किस देश के सहयोग से किया गया है ?
A  जापान                  B रूस 
C  चीन                      D अमेरिका 
QUE 8 SAIL  का पूरा नाम है ?
A  स्टील अथॉर्टी ऑफ़ इंडिया लिमिटेड  B स्टेट अथॉर्टी ऑफ़ इंडिया लिमिटेड 
C  स्टेट अथॉर्टी ऑफ़ इंडस्ट्रियल लिमि.  Dस्टील अथॉर्टी ऑफ़ इंडस्ट्रियल लिमि. 
QUE  9 छत्तीसगढ़ में इंजीयरिंग पार्क स्थित है ? 
A  बिलासपुर              B रायपुर
C  दुर्ग भिलाई            D राजनांदगाव
QUE 10 कापन औधोगिक क्षेत्र स्थित है ?
A  दुर्ग                       B महासमुंद 
C  जांजगीर -चांपा     D रायपुर 
QUE 11 नयनपुर  औधोगिक क्षेत्र  है 
A  सरगुजा                B कबीरधाम 
C  रायपुर                  D महसमुंद  
QUE 12  IGC(industrial groth center )लारा कहा स्थित है ?
A  दुर्ग                      B बिलासपुर 
C  गरियाबंद             D रायगढ़ 
QUE 13 राज्य  प्रथम औद्योगिक केंद्र है ?
A  उरला /रायपुर        B सिलतरा / रायपुर 
C  दगौरी / बिलासपुर  D तिल्दा / रायपुर 
A  बिरकोनी               Bबेलटुकरी 
C  हरिन छपरा           D बोरई  
QUE15  राज्य का सबसे बड़ा औद्योगिक क्षेत्र कौन सा है ?
A  सिलतरा               B उरला 
C  सिरगिट्टी              D कापन 
QUE16  एग्रो पार्क किस जिला में स्थित है ?
A  रायपुर                 B बिलासपुर 
C  बस्तर                  Dराजनांदगाव 
QUE16  प्रथम सीमेंट कारखाना कब खोला गया ?
A  1965                   B 1970 
C  1995                   D 1980 
QUE17 रेमंड सीमेंट का कारखाना किस जिले में स्थित है ?
A रायपुर                    B दुर्ग
C जांजगीर चांपा          D बलौदा बाजार
Que18 छत्तीसगढ़ रायपुर में वैगन रिपेयर शॉप कब खोला गया ?
A  1966                    B 1968
C  1970                    D 1985
Que19 कृषि आधारित उद्योग नहीं है ?
A  जुट उद्योग          B शक्कर उद्योग
C  चांवल उद्योग      D  फर्टिलाइजर
Que20 वन अधारित उद्योग  है?
A तम्बाखू               B जुट उधोग
C सीमेंट।                D फर्टिलाइजर
Que21 छत्तीसगढ़ के खनिज उद्योग में से लौह अयस्क उद्योग नहीं है ?
A  BALCO            B. BSP         
C  NOVA               D JINDAL
Que 22 जामुल सीमेंट का वर्तमान नाम है ?
A अल्ट्राटेक            B अम्बुजा
C ऐ सी.सी              D रेमंड
Que 23भिलाई स्टील प्लांट में लौह अयस्क कहा से आपूर्ति की जाती है ?
A  बैलाडला             b  रावघाट
C  आरीडोंगरी          d  इनमे से कोई नहीं
Que 24 मैत्रीबाग़ किस देश की मित्रता का प्रतीक है ?
A  भारत और जापान की  b भारत और रूस की
C  भारत और अमेरिका की d हंगरी और भारत की
Que 25 रावाभाठा रायपुर में कौन सा औद्योगिक पार्क है ?
A   एप्पारोल पार्क      b . जेम्स एंड ज्वेलरी पार्क
C  फूडपार्क                d  मेटल पार्क
Que26  बालको के निर्माण में किस देश से तकनीकी सहायता ली गयी ?
A  जापान                  b  रूस
C  हंगरी                    d  अमेरिका
 Que 27 दूसरा सीमेंट कारखाना कहा खोला गया ?
A  मांढर - रायपुर     B जामुल - दुर्ग
C सोनाडीह - बलौदाबाजार  D. रावण - बलौदाबाजार
Que28  भिलाई स्टील प्लांट का निर्माण किस पंचवर्षी योजना के तहत किया गया ?
A  प्रथम पंचवर्षी      B द्वितीय पंचवर्षी
C  तृतीय पंचवर्षी     Dचतुर्थ पंचवर्षी
छत्तीसगढ़ के प्रथम उद्योग :-
                                                          छत्तीसगढ़ में उधोग 1892 से पहला कारखाना खोला गया जो की?राजनांदगांव में "सेन्ट्रल प्रोविंस मिल "नाम से खोला गया।1897 इसकी स्वामित्व कोलकाता के शावलिस company को मिला   इसका नाम बदल कर "बंगाल कॉटन मिल " कर दिया गया
www.cggk.in
छत्तीसगढ़ में औधोगिक विकाश हेतु  CSIDC (chhattisgarh state industrial development corporation ) छत्तीसगढ़ राज्य औधोगिक विकस का गठन अप्रैल 2001 में किया गया  जिसके आधारपर राज्य के विभिन्न जिलों के क्षेत्रो को IGC (industrial growth center ) के रूप में चिन्हांकित किया गया। जो निम्न है।

  1. igc  सिरगिट्टी (तिफरा ) -बिलासपुर 
  2. igc सिलतरा - रायपुर  (सबसे बड़ा क्षेत्र )
  3. IGC URLAA रायपुर   (प्रथम औधोगिकक्षेत्र  )
  4. IGC बोरई -दुर्ग  
  5. IGC दगौरी  - बिलासपुर 
  6. IGC तिल्दा - रायपुर 
  7. IGC लारा  - रायगढ़ 
  8. IGC नयनपुर  - सरगुजा 
  9. IGC हरिनछपरा - कबीरधाम 
  10. IGC कापन  - जांजगीर- चांपा 
  11. IGC बिरकोनी  - महासमुंद 
  12. IGC बेलटुकरी  (राजिम )- गरियाबंद 
प्रमुख औधोगिक पार्क :-
  1. इंजीनियरींग पार्क    - भिलाई दुर्ग 
  2. फ़ूड पार्क -  बोराई  दुर्ग 
  3. फ़ूड प्रोसेसिंग पार्क - टेड़ेसरा राजनांदगाव 
  4. एग्रो पार्क - जगदलपुर बस्तर 
  5. मेटल पार्क  - रावाभांठा रायपुर 
  6. ऐप्पारेल पार्क - भनपुरी रायपुर ( रेडिमेंट कपड़ो की सिलाई  ) - 
  7. जेम्स एंड ज्वेलरी पार्क -naya  रायपुर 
  8. हर्बल एंड मेडिकल - कुरुद raipur 
छत्तीसगढ़ में प्रमुख उधोग -
1 खनिज आधारित -BSP भिलाई 
2 रसायन आधारित -BEC सिरग्गिट्टी बिलासपुर
3.कृषि आधारित  - भोरमदेव शक्कर उधोग रामपुर 
4 वन आधारित  - पेपर मिल
खनिज आधारित उद्योग :-
लौह अयस्क  से सम्बंधित उद्योग :-
BSP (bhilai steel plant):-
 इसकी स्थापना -1955
उत्पादन प्रारंभ -1959 (उद्घाटन डॉ.राजेन्द्र प्रसाद )
सहयोग - रूस
नियंत्रण -SAIL(स्टील अथॉरटी ऑफ इंडिया लिमिटेड )
क्षमता -40,00000टन/वर्ष
आपूर्ति
लौह अयस्क -दल्ली राजहरा
चुना-नंदनी खुंदनी दुर्ग
मैगनीज-बालाघाट के मलाजखंड से
दोलोमाइड- हिर्रीमाइन्स बिलासपुर
कोयला- गेवरा कुसमुंडा कोरबा
विधुत -कोरबा
जल आपूर्ति- रविशंकर जलासय गगरेल धमतरी
                  तांदुला दुर्ग
और लौह इस्पात उदयोग :-
 1 मोनेट इस्पात उधोग मंदिर हसौद (रायपुर )
2. रायपुर एलायज एंड स्टील कं. सिलतरा  (रायपुर )
3. जिंदल स्ट्रिप्स एंड पावर लिमिटेड 1988 (रायगढ़ )
4. h. e. g. l.  बोराइ  दुर्ग
5. मोनेट स्पॉत  इंड्रस्ट्रीज भूपदेवपुर (रायगढ़ )
6. प्रकाश इंड्रस्ट्रीज चांपा
7. नोवा इंडस्ट्रीज दगोरी (बिलासपुर )
8. निको स्टील इंडस्ट्रीज सिलतरा (रायपुर )
9. राजिंदर  स्टील लिमिटेड सिलतरा (रायपुर )
10. भिलाई रिफैक्टीज प्लांट मरोद  (दुर्ग )
11. रोमेल्ट तकनीक उधोग - बास्तर
12. नगरनार इस्पात संयंत्र बस्तर  2008.
13. एस्सार इस्पात संयंत्र -हीरानार (बस्तर )
स्थापना - 21 अप्रैल 1973
उत्पादन क्षमता - 25000 टन  प्रतिवर्ष
 कच्चा  माल - बाक्साइड
कोयला - कोरबा
जल - हसदो बैराज ,कोरबा

विशेष - 2001 में भारत सर्कार द्वारा स्टार लाइट कंपनी को 51 %विनिवेश निति के तहत हस्तांतरित  कर  दिया गया।
            पहली बार 1974-75 में सोवियत संघ , थाईलैंड , इंडोनेसिया और स्पेन को अल्युमिनियम निर्यात किया  गाया।
सीमेंट उधोग :-
सीमेंट उधोग हेतु चुना पत्थर की आवश्यक्ता होती है जो कि राज्य में कडप्पा चट्टानों से बनती है
एक हजार टन सिमेंट की निरमण के लिए 1600 टन चुना पत्थर की आवश्यक्ता होती है
340टन कोयला 40टन जिप्सम 4टन बाक्साइड और 2टन चिका की आवश्यक्ता होती है

राज्य में प्रमुख सीमेंट उधोग -

1 सोसिएटेड सीमेंट कंपनी जामुल दुर्ग-1965 उत्पादन क्षमता 13.80 लाख टन
2.सेंचुरिसिमेंट  बैकुंठ ( तिल्दा )रायपुर 1975 उत्पादन  क्षमता 8.00लाख टन
3.सीमेंट कॉर्पोरेशन इंडिया लिमिटेड अकलतरा जांजगीर चांपा  उत्पादन क्षमता 22.40 लाख टन
4.लाफार्ज सीमेंट लिमिटिड सोनादिह 1993 उत्पादन क्षमता 31.80लाख टन
5. ग्रासिम सीमेन्ट लिमिटिड रवान बलौदाबाजार-1995 उत्पादन क्षमता 20.61लाख टन
6.जय बजरंग प्रिवेट लिमिटेड उरला रायपुर
7.अम्बुजा सीमेंट सोनाईडीह बलौदाबाजार 1998उत्पादन क्षमता 11.46लाख टन
8.अल्ट्राटेक सीमेंट लिमिटिड हिरमी1994 उत्पादन क्षमता -17.50 लाख टन
9. रेमंड सीमेन्ट गोपालनगर बिलासपुर 1983 उत्पादन क्षमता - 12 लाख टन

कृषि आधारित उद्योग :-

मोहन जुट मिल रायगढ़:-
स्थापना -1935
विशेष -छ.ग.का एक मात्र जुट मिल है।
शक्कर उद्योग :-
1 भोरमदेव शक्कर कारखाना :-
स्थापना-2003
स्थान-रामहेपुर कबीरधाम
छ.ग.का प्रथम शक्कर कारखाना ।
2.महामाया शक्कर कारखाना - सूरजपुर  केरता
3.डाँटेश्वरीमैया सहकारी शक्कर कारखाना -करकाभाठा बालोद
4 सरदार बल्ला भाई पटेल शक्कर कारखाना- पंडरिया कवर्धा । नवीनतम शक्कर कारखाना
तेल उद्योग -
रायपुर ,तिल्दा,दुर्ग, कवर्धा,बिलासपुर,जशपुर,दंतेवाड़ा ,और कांकेर
चांवल उद्योग -सबसे अधिक राइस मिल रायपुर जिला में है
5. पेपर मिल :-
मध्यभारत पेपर मिल- चाँपा बिरगहनी
ब्रुक ब्रांड पेपर मिल -जांजगीर चांपा
कनोई पेपर मिल-ढेंका बिलासपुर
पेपर ट्यूब कंपनी - रायगढ़ ( पुट्ठा निर्माण )

वन आधारित उद्योग :-

1. कोसा कपड़ा उद्योग - 
मुख्य स्थान - चांपा ,रायगढ़, कोरबा, 
 विशेष- रैली प्रजाति की टसर कोसा की प्राप्ति बस्तर से होती है 
कोसा (रेशम) अनुसंधान केंद्र बस्तर में है 
2.बीड़ी उद्योग:- बिलासपुर,राजनांदगांव,जगदलपुर,खरसिया ,डोंगरगढ़,खैरागढ़ 
3.सिगरेट:-
       लक्ष्मी टोबैको लिमिटेड भिलाई (ब्रिस्टल सिगरेट)
       एम.पी.टोबैको लिमिटिड :-दुर्ग पनामा सिगरेट
4.हर्रा निकलने का उद्योग - सरगुजा 
5.कत्था निकलने का उद्योग -सरगुजा 
6.लाख उद्योग- धमतरी ,रायगढ़ 
7. दोना पत्तल - कांकेर

रसायन आधारित उद्योग -

 BEC FARTILIGER सिरगिट्टी बिलासपुर  
धरम सिंग मोराजी केमिकल -कुम्हारी दुर्ग 

छत्तीसगढ़ में केंद्र सरकार का उपक्रम -

BSP भिलाई 
NTPC कोरबा , सीपत 
SECL(साउथ ईस्टर्न कोल् फील्ड लिमिटिड)-बिलासपुर
कार्य -कोयला खनन कार्य 
अधीन -CI (कोल् इंडिया )
वर्ष- 1987 
2007 में मिनी रत्न का दर्जा 
रेलवे वैगन वर्कशाप:- 
 स्थापना - 1966
प्रारम्भ  -1968
मुख्यालय - रायपुर 
कार्य- रेलवे डिब्बो की मरम्मत करना 
 भारत रिफैक्ट्रीज कंपनी - भिलाई दुर्ग 
स्थापना। 1978
तकनीकी सहयोग -जापान 
कार्य प्रारंभ -1980
कार्य - फायर क्ले ईंट का निर्माण या अग्निसह ईंटो का निर्माण  करना जिसका उपयोग ताप भट्ठियों में किया जाता है ।
फेरोस्क्रेप कारपोरेट लिमिटिड - भिलाई 
स्थापना - 1979
तकनीकी सहयोग - हिरस्को कंपनी अमेरिका 
कार्य लोहे के अपशिस्ट को पुनः प्रयोग में लाना 

1 Comments

Previous Post Next Post